MEKSIKO SITI – Jedan od poznatih artefakata koji se nalazi u Antropološkom nacionalnom muzeju u Meksiko Sitiju, disk uklesan kao reljef na kamenoj bazaltnoj ploči, nakon pola veka dobio je novo značenje.
To je disk prečnika blizu četiri metra koji se uzbraja među najlepše reljefe iz perioda Acteka, izvajan je negde oko 1511. po nalogu poslednjeg actečkog vladara Momtezume ll (1502-1520) i kada su prestoniocu Tenoktitlan osvojili španski konkistadori na celu sa Kortesom, našli su ovaj disk na jednoj platrforfmi u glavnom hramu.
Kada su španski osvajači sravnili actečku prestonocu, ovaj disk je nestao da bi bio pronađen zatrpan ispod glavnog trga Meksiko sitija 1790.godine, nedaleko od glavnog astečkog hrama gde su ga Spanci prvi put videli.
Tada su mislili da je disk, težak 22 tone, sunčani sat, a lik u sredini da je actečki bog sunca Tonatiuh.
Ima i danas arheologa koji prihvataju to tumačenje centralnog lika, ali arheolog Dejvid Stjuart sa Univerziteta Teksasa u Ostinu ima drugo mišljenje, koje je preneo američki dovomesečnik za arheologiju “Arkeolodži ” za juli/avgust ove godine iz meksičkog časopis “Arheolodžija meksikana”.
Ovim je otvorio novu diskusiju oko prelepog dela actečkih vajara, koje Meksikanci smatraju da je deo njihovog nacionalnog identiteta.
Stjuart tvrdi da je lik u sredini diska portret kralja Acteka Montezume koji je tu prikazan kao Bog Sunca.
On je uveren da su Acteti svog vladara poistovećivali sa Bogom Sunca i da su često praktikovali da bogovima daju likove svojih gospodara.
To je portret, tvrdi Stjuart, jer na glavi ima kraljevsku krunu i poistovetili su ga sa bogom što inače u slučaju Montezume nije bio slučaj već je obično prikazan po strani kako nekom od bogova prinosi nešto na dar.