PODGORICA – U Crnoj Gori sutra na snagu stupa sporni Zakon o slobodi veroispovesti, koji je usvojen u crnogorskom arlamentu pod okriljem noći poslednjih dana prošle godine, uprkos protivljenju Mitropolije crnogorsko-primorske SPC, uz hapšenje poslanika dela opozicije, što je dodatno produilo postojeću krizu u toj državi.
Usvajanjem tog zakona prestaje da važi dosadašnji Zakon o pravnom položaju verskih zajednica iz 1977.
Crnogorske vlasti uveravaju da novi zakon garantuje punu slobodu veroispovesti svim vernicima i ravnopravan položaj svih verskih zajednica u Crnoj Gori, kao i punu slobodu uverenja svim onim građanima koji nisu vernici.
Pomenuti zakon predviđa da će svi verski objekti koji predstavljaju kulturnu baštinu, a koji su bili imovina države Crne Gore pre gubitka njene nezavisnosti 1918. godine i koji kasnije nisu na odgovarajući pravni način prešli u svojinu neke verske zajednice, biti prepoznati kao državna imovina.
Zakon predviđa i da ako bilo koja verska zajednica raspolaže dokazima da je na osnovu nekad ili danas važećih propisa postala vlasnik neke imovine država će to priznati i poštovati.
Tokom pokušaja odbrane spornog zakona, koji se smatra diskriminatorskim, zneto je niz zabrinjavajućih i grubih falsifikata istorijskih činjenica, posebno u tzv. Apelu88, na koji je juče objavljen odgovor pod nazivom Zajednička reakcija, a koji je potpisalo 85 akademiskih radnika i naučika, mahom istoričara.
Uz poziv na suzdržavanje od “istorijski i činjenično neutemeljenih iskaza”, potpisnici te zajedničke reakcije ističu da Crna Gora u SFRJ, te u docnijoj SRJ, kao i u Državnoj zajednici Srbije i Crne Gore, imala nepromenjen i ustavom zagarantovan položaj ravnopravne federalne jedinice, te je njena nezavisnost posledica tog statusa, koji joj je u kontinuitetu bio omogućen, a ne događaja iz 1918.
Ti događaji, dodaje se, nikako se ne mogu označiti kao okupacija, već željeni nastanak združene države Srba, Hrvata i Slovenaca, odnosno potonje Jugoslavije, za koju se izjasnila i većina Crnogoraca kao ondašnjih konstituenata srpskog naroda, o čemu, van svake mogućnosti tendencioznih tumačenja, svedoči dostupna istorijska građa.
Nejasno je, ističu istoričari, na koji način i na osnovu kojih pisanih istorijskih izvora potpisnici tzv. Apela 88 zaključuju da je Republika Crna Gora poništila navodni „dekret” regenta Aleksandra iz 1920. godine, kojim je ukinuta „autokefalna Crnogorska pravoslavna crkva”, kada sva dostupna istorijska građa nepobitno dokazuje da se radi o jednoj od episkopija Srpske pravoslavne Pećke patrijaršije, koja je te 1920. drugi put obnovljena kao Srpska pravoslavna crkva.
Upravo je Sveti sinod Pravoslavne crkve u Crnoj Gori na zasedanju, koje je održano 16. (29.) decembra 1918. godine na Cetinju, doneo jednoglasnu odluku da se Pravoslavna crkva u Crnoj Gori ujedini sa Pravoslavnom crkvom u Srbiji, te da zajedno sa njom postane sastavni deo jedinstvene Pravoslavne crkve u novostvorenoj Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, odnosno tada obnovljene Srpske pravoslavne crkve.
Ključni korak ka sprovođenju te odluke učinjen je, ističu, na prvoj konferenciji svih pravoslavnih arhijereja u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, koja je zasedala tokom proleća 1919. godine u Beogradu, a na kojoj je formiran Središnji arhijerejski sabor za čijeg je predsednika izabran upravo crnogorski mitropolit Mitrofan (Ban) koji je odigrao ključnu ulogu u stvaranju jedinstvene Srpske pravoslavne crkve (1920).
“Takozvani Apel 88, dakle, ne samo da sadrži grube falsifikate istorijskih činjenica, već pomoću tih falsifikata, tobož brinući se za multikonfesionalni karakter Crne Gore, dodatno potpiruje prisutnu šovinističku, antisrpsku i anticrkvenu kampanju”, stoji u Reakciji.
Tanjug
