BON – Istoričar Kristofer Nering tvrdi za Dojče vele da operativci država poput SAD, Rusije ili Izraela često ubijaju neprijatelje u inostranstvu i napominje da je i Evropu sustigao “zastrašujući talas ubistava” koja su, kako navodi, počinile tajne službe i kojima se ne nazire kraj, a kao razlog za to vidi raspad međunarodnog poretka.
“Velesile SAD, Rusija i Kina konkurišu s regionalnim silama u usponu kao što su Iran ili Saudijska Arabija. Ton je sve oštriji, a sredstva brutalnija”, navodi u rubrici “Lični stav” Nering, koji je doktorirao na temu tajnih službi i direktor je Nemačkog muzeja špijunaže u Berlinu.
Nering, kome je 2019. godine izašla knjiga “77 najvećih mitova o špijunaži”, podseća da su početkom godine američki dronovi ubili iranskog generala Kasima Sulejmanija, da je prošle godine u Berlinu čečenskog emigranta Zelimkana Kangošvilija navodno ubio agent ruske tajne službe, kao i da je krajem 2018. saudijska tajna služba u Istanbulu ubila novinara Džamala Kašogija.
Jasno je, tvrdi on, da države već dugo praktikuju ciljana ubistva.
“Rusija, Izrael ili SAD su u poslednjih 30 godina redovno posezali za tim sredstvom. No, u Evropi je nakon okončanja Hladnog rata dugo bilo mirno. Čini se da je to razdoblje prošlo”, ocenjuje Nering.
Kako navodi, tajna ubistva i napadi imaju različite pozadine: operacije kao što je americka protiv iranskog generala ili akcije izraelske tajne službe protiv Hamasa i Hezbolaha ciljaju vojne neprijatelje.
Cilj je, dodaje, navodno sprečavanje budućih napada, bez rizika od rata.
Kao potpuno drugačiji način ubijanja, navodi napade iz odmazde. Tu se, objašnjava, ubrajaju ubistva Zelimkana Kangošvilija i Džamala Kašogija, napad na bivšeg dvostrukog agenta Sergeja Skripalja u Velikoj Britaniji ili izraelski atentati na nacističke zločince.
“Namera je da se time kazni za konkretne radnje, ućutkaju kritičari i svetu uputi simbolično upozorenje”, smatra Nering, a kao potencijalne žrtve takvih napada navodi vojne neprijatelje, političke disidente i bivše pripadnike tajnih službi koji su promenili stranu.
Međutim, ukazuje da je problem s “ciljanim ubistvom” u tome što u
stvarnosti ne umiru samo planirane žrtve, nego i oni koji s tim nemaju nikakve veze.
“Tako je jedan engleski bračni par slučajno pronašao otrov namenjen ruskom agentu Skripalju – i umro. U Norveškoj je izraelska tajna služba zabunom ubila slučajnog prolaznika umesto jednog islamiste. A i general Sulejmani nije bio jedina žrtva – poginule su i osobe koje su se našle na mestu napada. Nikada nije moguće isključiti kolateralnu štetu”, navodi Nering.
Tvrdi i da je u državama poput Nemačke, u kojima nema smrtne kazne, posebno veliko moralno zgražavanje nad takvim operacijama, kao i da Ujedinjene nacije redovno osuđuju ciljana ubistva.
“SAD, Izrael i Rusija imaju drugačije pravno shvatanje prema kojem su ubistva u inostranstvu dopuštena u cilju odbrane od terorizma. A baš te zemlje se stalno negde u svetu nalaze u vojnim sukobima koji tobože ugrožavaju njihovu sigurnost”, navodi Nering.
U Nemačkoj, ukazuje, situacija je i dalje relativno mirna.
“Većina ”ciljanih ubistava” događa se u kriznim regionima poput Bliskog istoka, Avganistana ili Ukrajine. No, globalizacija, migracije i novi sukob Zapada i Rusije sve su bliže nemačkim granicama”, upozorava Nering i upozorava da su ubistvo Kangošvilija ili otmica vijetnamskog funkcionera Trina Tana 2017. u Berlinu predznaci neugodnih vremena.
Tanjug
