BEOGRAD – Nikola Tesla, jedan od najvećih umova u istoriji, čovek koji je svojim izumima umnogome preobrazio svet odnosno postavio pravac razvoja, rođen je 10. jula 1856. u Smiljanu, Lika, tada Vojna granica (Vojna krajina) u sklopu Austrijskog carstva, danas Hrvatska.
Rođen je kao četvrto od petoro dece u porodici Milutina Tesle, sveštenika Srpske crkve, tada Karlovačka mitropolija, i Georgine, Đuke, koja je takođe stasala u svešteničkoj kući prote Nikole Mandića i Sofije, rođene Budisavljević.
Otac Milutin školovao se u austrijskoj vojnoj školi, da bi potom završio bogosloviju u Plaškom. Kao sveštenik, službovao je u Štikadi kod Gračaca, zatim u Senju, gde se tegobno živelo pošto je srpska zajednica odnosno parohija bila malobrojna. Docnije postaje sveštenik u Smiljanu nedaleko od Gospića, gde je Nikola rođen, 28, juna, po julijanskom starom kalendaru koji je koristila srpska crkva, odnosno 10. jula po zvaničnom gregorijanskom.
Milutin je inače bio i dopisnik više beogradskih i novosadskih listova, gde se pojavljivao pod pseudonimom – Rodoljub Pravičić. Bio je sklon knjizi, Tesla je otuda rastao u kući sa zavidnom bibliotekom.
Nikola Tesla školovanje započinje u rodnom Smiljanu, potom nastavlja u Gospiću i Rakovcu. Studirao je u Gracu, Štajerska, i Pragu, Češka (tada sastavni deo Austrijskog carstva). Nije ih međutim nikada priveo kraju, nesumnjivo razočaran viđenim.
Potom radi u Mariboru, Pešti, Parizu od 1882, zatim Strazburu, da bi se zaputio SAD 1884. godine. Još u Evropi, u Parizu, radio je za kompaniju znamenitog američkog inovatora i uspešnog poslovnog čoveka Tomasa Edisona.
U SAD se zapravo i zaputio u nadi da će upravo uz pomoć Edisona, realizovati ideje koje je imao kao inovator. U prvo vreme i tamo on radi u Edisonoj kompaniji. Ideju za polifaznu električnu energiju Nikola Tesla je zapravo imao još dok je živeo i radio u Pešti.
Godine 1885. u Njujorku osniva preduzeće “Tesla Arc & Light Co.” s kojim započinje realizaciju svojih inovacija. Ispostavilo se međutim da mu je vodeći protivnik na tom polju postao upravo Edison. Najjednostavnije rečeno Edison je ogroman novac uložio u širenje mreže temeljene na korišćenju jednosmerne struje, Tesline inovacije su otuda remetile čitav dotadašnji razvoj Edisonove kompanije.
Od 1887. do 1890. godine prijavljuje svoje najpoznatije patente iz oblasti polifaznih naizmeničnih struja, generatore i motore. Pronalaske prikazuje javnosti, najviše u Američkom institutu elektroinženjera. U tom periodu Tesla obelodanjuje pronalaske obrtnog magnetnog polja, indukcioni motor, generator i transformator, fenomen elektromagnetne resonance, dakle niz izuma na kojima će se temeljiti potonji razvoj elektrotehnike.
Najveću podršku, posle razlaza od Edisona, davala mu je Kompanija Vestinghaus, ona otkupljuje prvih sedam Teslinih patenata iz oblasti polifaznih struja.
U Pitsburgu, od 1888, sa stručnjacima Vestinghausa radi na praktičnoj realizaciji svojih patenata. Tokom ovog perioda urađene su pripreme za realizaciju prve centrale na Nijagarinim vodopadima po Teslinom polifaznom sistemu.
Centrala je puštena u redovan rad 15. novembra 1896. godine, kada snabdeva električnom energijom grad Bafalo.
Posvetiće se potom problematici visokih frekvencija, rendgneskim zracima, inovacijama koje će omogućiti radio sisteme, što će omogućiti razvoj radio-tehnike, bežične telegrafije, radara. Na čemu su tada paralelno radili i drugi inovatori.
Od 1899. uglavnom istražuje u laboratorijama u Kolorado Springsu i potom u Vanderklifu.
Aprila 1892. posetiće rodni Gospić a potom i Beograd. Njegova majka se tada nalazila na samrti. Odatle se docnije zaputio u Beograd, odnosno tadašnju Kraljevinu Srbiju.
Genijalni vizionar, ćudljivi samotnjak koji se poslednjih godina najviše družio sa golubovima, Nikola Tesla ovaj svet napustio je u Njujorku, 7. januara 1943. godine. Svetu je podario ukupno oko 300 patenata.
Opelo je služeno u srpskoj katedralnoj (sabornoj) crkvi svetog Jovana Bogoslova na Menhetnu.
Teslina zaostavština dopremljena je u Beograd 1951, na osnovu odluke suda u SAD, pošto je za jedinog Teslinog naslednika proglašen njegov nećak Sava Kosanović. Urna s njegovim posmrtnim ostacima preneta je takođe u Beograd i danas se nalazi u Muzeju Nikole Tesle u Beogradu. Arhivska građa iz Tesline zaostavštine, odnosno ono što je od nje preostalo, uneta je 2003. u registar UNESKO-a “Pamćenje sveta”.
O stogodišnjici njegovog rođenja, 1956. merna jedinica jačine magnetnog polja nazvana je po njemu.
